Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης, Ο διωγμός των ευσεβών

«Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται» (Β΄ Τιμ. 3,12)

ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, ἀρχίζει τὸ Τριῴ­διο. Τί εἶνε Τριῴδιο; Ἂν ρωτήσουμε τοὺς κοσμικοὺς ἀνθρώπους, θὰ μᾶς ποῦν· Τριῴδιο ἴ­σον χοροί, διασκεδάσεις, γλέντια, μάσκες, καρ­ναβάλια. Αὐτὸ ὅμως εἶνε πλάνη. Αὐτὸ δὲν εἶ­νε Τριῴδιο· εἶνε ἀντιτριῴδιο, ἀντίθετο μὲ τὸ Τριῴδιο τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ μας. Τρι­ῴ­διο εἶνε μία ἱερὰ περίοδος τοῦ ἐκκλησιαστι­κοῦ ἔτους, περίοδος ἐντατικωτέρας ἀσκήσε­ως. Ὅπως ὁ στρατὸς ἔχει περίοδο ἀσκήσεων, γιὰ νὰ εἶνε οἱ στρατιῶτες πανέτοιμοι διὰ πᾶν ἐνδεχόμενον, ἔτσι καὶ τὸ Τριῴδιο εἶνε περίοδος ἱερῶν ἀσκήσεων τῶν Χριστιανῶν. Τὸ Τρι­ῴ­­διο εἶνε δέκα ἑβδομάδες· πρώτη ἡμέρα εἶνε σήμερα, καὶ τελευταία ἡμέρα εἶνε τὸ Μέγα Σάββατο, ὅταν ὁ ἱερεὺς γεμᾶτος ἐνθουσιασμὸ σκορπάει μέσ᾽ στὸ ναὸ δεξιὰ – ἀριστερά, πάνω – κάτω, φύλλα δάφνης καὶ ψάλλει «Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν» (Ψαλμ. 81,8).

Τὸ Τριῴδιο, γιὰ νὰ ἐκφρασθῶ ἁπλούστερα, εἶνε μία σκάλα, ποὺ μᾶς ὑψώνει ἀπὸ τὴ γῆ στὸν οὐρανό. Μοιάζει μὲ τὴ σκάλα ποὺ εἶδε ὁ Ἰακώβ, ποὺ τὸ κάτω ἄκρο της πατοῦσε στὴ γῆ καὶ τὸ ἄλλο ἔφτανε στὸν οὐρανό. Μιὰ σκάλα λοιπὸν βλέπουμε μπροστά μας, καὶ σήμερα εἶνε τὸ πρῶτο σκαλοπάτι. Ἐμπρός, πλη­σιάστε καὶ πατῆστε τὸ πρῶτο σκαλοπάτι.

Στὸ πρῶτο σκαλοπάτι στέκεται ὁ τελώνης, ποὺ λέει· «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτω­λῷ» (Λουκ. 18,13). Καὶ κοντὰ στὸν τελώνη τοῦ εὐ­αγγελίου στέκεται ὁ ἀπόστολος.

Θὰ μοῦ ἐπιτρέψεται νὰ μὴ ἀσχοληθῶ μὲ τὸν πρῶτον, τὸν ἀναστεναγμὸν τοῦ Τελώνου, ἀλλὰ νὰ εἴπω ὀλίγας λέξεις ἐπάνω στὸ ἀποστο­λικὸ ἀνάγνωσμα ποὺ λέει, ὅτι ἡ ζωὴ εἶνε ἀγώνας, καὶ μᾶς προειδο­ποιεῖ· «Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται» (Β΄ Τιμ. 3,12).

* * *

Ἂς προσέξουμε, ἀγαπητοί μου. «Οἱ θέλον­τες», λέει. Τί σημαίνει αὐτό; Ὅτι ὁ χριστιανι­σμὸς εἶνε ἐλευθερία, δὲν βιάζει κανένα. Εἶ­σαι ἐλεύθερος νὰ ἐκλέξῃς ἢ τὸν ἀνήφορο – ἀ­νήφο­ρος καὶ Γολγοθᾶς εἶνε ἡ ὁδὸς τοῦ καθή­κον­τος, ἢ τὸν κατήφορο τῆς κακίας καὶ τῆς δι­αφθο­ρᾶς· ἐλεύθερος νὰ ἐκλέξῃς ἢ τὴν στενὴ καὶ τε­θλιμμένη ἢ τὴν πλατειὰ καὶ εὐρύχω­­ρη ὁδό (Ματθ. 7,13-14)· ἐλεύθερος ν’ ἀκολουθή­­σῃς ἢ τὸ φῶς ἢ τὸ σκότος, ἢ τὸν Χριστὸ ἢ τὸν διάβολο.

Ἐλεύθερος εἶσαι· ἀλλ’ ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ θὰ ἐκλέξῃς τὴν ὁδὸ τοῦ καθήκον­τος, τῆς ἀρε­τῆς, τοῦ Χριστοῦ μας, τότε πλέον πρέπει νὰ εἶσαι προετοιμασμένος· διότι στὸ δρόμο αὐτὸν θὰ συναντήσῃς πολλὰ ἐμπόδια. Ποιά εἶνε τὰ ἐμ­πόδια; Ἐμπόδια πρῶτα ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου. Ναί, ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου. Διότι ἐχθρὸς χειρότε­ρος ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας δὲν ὑ­πάρχει. Θὰ συναντήσῃς δηλαδὴ ἐμπόδια ἀπὸ κακίες καὶ πάθη, ἀπὸ τὸν «παλαιὸν ἄνθρωπον» ποὺ λέει ὁ ἀ­πόστολος Παῦλος (῾Ρωμ. 6,6· Ἐφ. 4,22· Κολ. 3,9). Θὰ συναντήσῃς ἀκόμη ἐμπόδια ἀπὸ τὸν διάβολο, ποὺ μέρα – νύχτα δὲν παύει νὰ μᾶς πειρά­ζῃ μὲ λογισμοὺς καὶ ἐπιθυμίες. Θὰ συναντή­σῃς τέλος ἐμπόδια κι ἀπὸ τὸν κόσμο, ἀπὸ τὰ ὄργανα τοῦ διαβό­λου, κακοὺς καὶ ἀπίστους καὶ διεφθαρμένους ἀνθρώπους, ποὺ μὲ μυρίους τρό­πους ζητοῦν νὰ ἐμποδίσουν τὴν πορεία σου.

«Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται». Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ ἀποστόλου Παύλου ἀποδεικνύεται ἀληθινὸς διὰ μέσου ὅλων τῶν αἰώνων. Θέλετε παραδεί­γμα­τα; Ἀνοῖξτε λοιπὸν τὴν ἁγία Γραφὴ νὰ δῆτε.

Ἐδιώχθη ὁ Ἄβελ, ὁ ἁγνὸς καὶ δίκαιος ἐκεῖ­νος ἄνθρωπος, ἀπὸ τὸν Κάϊν τὸν δολοφόνο ἀ­δελφό του. Ἐδιώχθη ὁ Ἰακὼβ ἀπὸ τὸν Ἠσαῦ καὶ ἀναγκάστηκε νὰ ἐκπατρισθῇ μακριὰ ἀπὸ τὴ γῆ τῶν πατέρων του. Ἐδιώχθη ὁ πάγκαλος Ἰωσὴφ ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς του, ποὺ τὸν φθό­νησαν καὶ τὸν πούλησαν στοὺς Αἰγυπτίους καὶ φυλακίστηκε συκοφαντημένος. Ἐδιώχθη ὁ Δαυῒδ ἀπὸ τὸν ἀχάριστο Σαοὺλ καὶ ἀπὸ τὸ παιδί του τὸν Ἀβεσσαλώμ. Ἐδιώχθησαν οἱ προ­­φῆται, ὁ Ἰερεμίας καὶ ὁ Ἠσαΐας· τὸν μὲν Ἰερε­μία τὸν ἔῤῥιξαν σὲ βόθρο, ὁ δὲ Ἠσαΐας πριονίστηκε μὲ πριόνι.Ἐδιώχθησαν οἱ Τρεῖς Παῖ­δες, ἐπειδὴ δὲν προσκύνησαν τὸ εἴδωλο, καὶ τοὺς ἔῤῥιξαν μέσα στὸ καμίνι. Ἐδιώχθη ὁ προ­φήτης Δανιήλ, ποὺ τὸν ἔῤῥιξαν στὸ λάκκο τῶν λεόν­των. Ἐδιώχθη ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ἀ­πὸ τὴν αἰσχρὰ Ἡρῳδιάδα, καὶ τὸν ἀποκεφάλισαν.

Ἀλλὰ περισσότερο ἀπ᾽ ὅλους ἐδιώχθη ἕ­νας· κανείς ἄλλος δὲν ἐδιώχθη τόσο ὅσο ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Διότι οἱ ἄλλοι κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον ὑπῆρξαν ἁμαρτωλοί, ἀλλὰ ἐκεῖνος ἦταν ὁ ἀναμάρτητος, ὁ ἅγιος τῶν ἁγίων. Ἐδιώχθη· νήπιο ἀκόμη ἦταν, καὶ ὁ Ἡρῴδης τρόχισε τὰ μαχαίρια του γιὰ νὰ τὸ σφάξῃ. Ἐδιώχθη ἀπὸ γραμματεῖς καὶ φαρισαίους, τοὺς διαστρεβλωτὰς τῶν ἀληθειῶν τοῦ Θεοῦ, ἐδιώχθη ἀπὸ τὸν Ἄννα καὶ τὸν Καϊάφα, ἐδιώχθη ἀπὸ τὸν Πιλᾶτο, ἐδιώχθη ἀπὸ ἕναν ἀχάριστο λαὸ ποὺ φώναζε «Σταύρωσον σταύρωσον αὐτόν» (Λουκ. 23,21).

Τὸ παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ μιμήθηκαν ἔ­πειτα οἱ ἀ­πόστολοι. Ὅλοι εἶχαν μαρτυρικὸ τέλος. Κ’ ἐ­κεῖνος ποὺ ἐδιώχθη περισσότερο ἀπ’ ὅλους εἶνε ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅπως λέει σήμερα. Τὸν ἔῤῥιξαν στὶς φυλακὲς τῆς ῾Ρώμης καὶ ἀπὸ ᾽κεῖ ἔστειλε τὸ μήνυμα αὐτό, «Οἱ θέλοντες εὐσε­βῶς ζῆν… διωχθήσονται».

Ἐδιώχθησαν καὶ οἱ διάδοχοι τῶν ἀποστόλων. Ἐδιώχθη ὁ Μέγας Βασίλειος ἀπὸ μία μαφία, ποὺ ἐσχεδίαζε τὴν ἐκθρόνισί του· ἐδιώχθη ὁ Γρηγόριος, τὸν ὁποῖο πετροβόλησαν οἱ ὀπαδοὶ τοῦ Ἀρείου· ἐδιώχθη πρὸ παντὸς ὁ Χρυσόστομος, ποὺ πέθανε στὴν ἐξορία λέγον­τας «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν».

* * *

Ὅλοι οἱ πιστοὶ διώκονται. Καὶ διὰ μέσου τῶν αἰώνων φθάνουμε στὴν ἐποχή μας. Καὶ σή­μερα διώκονται οἱ Χριστιανοί. Θέλετε παράδειγμα; Κάνετε τὸν κόπο ―ἂν τολμᾶτε―, νὰ περάσετε τὰ σύνορα καὶ νὰ μπῆτε στὴν Ἀλ­βανία, ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχουν ἑλληνικὲς πόλεις (τὸ Ἀργυρόκαστρο, ἡ Κορυτσά, ἡ Χειμάρρα…), εὐλογημένα μέρη, τὰ ὁποῖα ἁγιάσαμε μὲ ποταμοὺς αἱμάτων οἱ Ἕλληνες. Ἐκεῖ; μέχρι πρό τινος δὲν χτυποῦσε καμπάνα, δὲν λειτουργοῦσε παπᾶς, δὲν ἐβαπτίζοντο παιδιά, δὲν ἐν­ταφιάζοντο ἐκκλησιαστικῶς νεκροί, οὔτε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ σοῦ ἐπέτρεπαν νὰ κά­νῃς. Οἱ Χριστιανοὶ Ἕλληνες ἀντιμετώπιζαν ἐξορίες καὶ στρατόπεδα τοῦ Ἐμβὲρ Χότζα, γιὰ νὰ προστίθενται νέοι μάρτυρες στὸ μαρτυρολόγιο τῆς πίστεως καὶ τῆς πατρίδος. Καὶ σήμερα μὴ νομίζετε ὅτι ὁ διωγμὸς ἔπαυσε. Συ­νεχίζεται. Ὄχι ἴσως τόσο σκληρά, ἀλλὰ πάν­τως μὲ ποικίλους τρόπους ἡ εὐσέβεια ἐξακολουθεῖ νὰ καταδιώκεται.

Καὶ στὰ λεγόμενα ὅμως φιλελεύθερα καὶ δη­­μοκρατικὰ πολιτεύματα ἡ πίστι τοῦ Χριστοῦ διώκεται. Δὲν πᾶτε στὴ βουλὴ τῶν Ἑλλήνων; Ἐὰν εἴμεθα Χριστιανοί, τί περιμένετε νὰ δῆτε; Οἱ κομμουνισταὶ εἶχαν τὴν εἰκόνα τοῦ Μάρξ, αὐτὸς εἶνε ἀρχηγός τους. Ἐμεῖς; Οὔτε ἡ εἰκόνα τοῦ Ἐσταυρωμένου ὑπάρχει στὴν αἴθουσα τῆς βουλῆς τῶν Ἑλλήνων! Κι ὅταν κάποιος βουλευτὴς τόλμησε νὰ ὑποδείξῃ ὅτι πρέπει νὰ ὑπάρχῃ ἡ εἰκόνα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸν εἰρωνεύθηκαν· «ὁ παπᾶς, ὁ παπᾶς!…». Διώκεται λοιπὸν ἡ πίστις μας ἐμ­μέσως καὶ ἀμέσως. Διώκεται ἀπὸ ῥαδιοφωνικοὺς καὶ τηλεοπτικοὺς σταθμοὺς ποὺ μιλοῦν ἐναντίον τοῦ Γρηγορίου τοῦ Ε΄ ποὺ ἀπηγχονί­σθη στὴν πύλη τοῦ πατριαρχείου, διώκεται ἀ­­πὸ φύλλα ἐφημερίδων, διώκεται ἀπὸ παν­τοῦ.

Καὶ μέσα στὴν κοινωνία καὶ μέσα στὸ σπίτι ἀκόμα· ἡ εὐσεβὴς γυναίκα πιέζεται ἀπὸ τὸν ἄπιστο ἄντρα, τὰ παιδιὰ ἐμποδίζονται νὰ πλησιάζουν τὰ κατηχητικὰ σχολεῖα, τὴν ἐξομολόγησι, τὴ θεία κοινωνία. Διώκεται ὁ Ἐσταυρωμένος. Διὰ μέσου τῶν αἰώνων ἡ προφητεία ἐπιβεβαιώνεται· «Οἱ θέλοντες εὐ­σεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται».

* * *

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ἀγαπητοί μου, τί εἶπε; «διωχθήσονται»· ὅτι ἡ πίστις θὰ διωχθῇ. Δὲν εἶπε ὅμως καὶ ὅτι θὰ συντριβῇ. Διωχθήσονται ναί, συντριβήσονται ὄχι! Μιὰ ἰδέα, ὅσο τὴν πολε­μᾷς, τόσο ῥιζώνει. Εἶνε σὰν τὸ καρφί, ποὺ ὅσο τὸ χτυ­πᾷς τόσο βαθύτερα ἐμπήγνυται στὴ σάρκα τοῦ ξύλου. Καὶ ἡ ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ, ὅ­σο δι­ώκεται, τόσο κατακτᾷ τὶς ψυχές. Καμμία δύνα­μις, τὸ πιστεύω ἀκραδάντως, δὲ θὰ τὴ νικήσῃ. Ὅσοι διωγμοὶ κι ἂν γίνουν, ὅσοι ποταμοὶ αἱμά­των κι ἂν χυθοῦν, ὅσοι Νέρωνες καὶ Διοκλητι­ανοὶ καὶ Ἰουλιανοὶ Παραβάται κι ἂν παρουσια­στοῦν καὶ ὅποια μέσα κι ἂν μεταχειριστοῦν, ἡ πίστι μας ἔχει βαθειὰ ῥίζα· αὐτὸ ποὺ θὰ κά­νουν εἶνε νὰ ἐπισπεύσουν τὸν θρίαμβό της.

Οἱ πιστοὶ «διωχθήσονται», ἀλλ’ οὐ συντριβή­σονται. Ἄλλοι θὰ συντριβοῦν. Θὰ συντριβοῦν οἱ διῶκται. Παρ᾽ ὅλο τὸ αἷμα ποὺ χύνουν, παρ᾽ ὅλη τὴ βία ποὺ ἀσκοῦν, παρ᾽ ὅλα τὰ στρατόπε­δα καὶ τὰ μέσα ἐξοντώσεως ποὺ διαθέτουν, τὸ τέλος τους θά ’νε οἰκτρό. Ἡ θρησκεία τοῦ Χριστοῦ μας θὰ μείνῃ – ἰδιαιτέρως δὲ στὴν πα­τρίδα μας τὴν Ἑλλάδα, ἡ ὁποία μὲ κάθε τρόπο καὶ σὲ ὅλες τὶς σελίδες τῆς ἱστορίας της αἰνεῖ καὶ δοξάζει Χριστὸν εἰς τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ ῾Αγ. Γεωργίου πόλεως Φλωρίνης τὴν 12-2-1984 μὲ ἄλλο τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 17-2-2008.